Zowel het woord JA als het woord NEE kunnen super krachtig zijn. Een resoluut NEE of een resoluut JA is geweldig. Daar is geen speld tussen te krijgen. Wie durft zich nog zo krachtig uit te spreken? Het lijkt allemaal zo simpel en vanzelfsprekend maar dat is het helaas niet. Het liefst geven we een antwoord met ontsnappingsclausule of achterdeurtje. In gewoon Nederlands heet dat de ander naar de mond praten. Stel je toch voor dat je op een later moment afgerekend of misschien zelfs genegeerd wordt op basis van je resolute JA of NEE uit het verleden. Als je niet stevig in je schoenen staat, begin je bij de gedachte alleen al een beetje te bibberen van angst. Als we niet te al te boute uitspraken doen en ons best doen om iedereen te vriend te houden dan is er niets aan het handje.
Als je iemand te vriend houdt dan ga je ervanuit dat je die persoon al het label vriend hebt gegeven. De woorden `te vriend houdt’, geeft aan dat je er waarde aan hecht dat de `vriendschap’ in stand blijft. Tja, in de communicatie met vrienden moet je toch 100% open en eerlijk zijn of vergis ik me?

Echte vrienden durven elkaar de waarheid te zeggen. Echte vrienden zijn als het goed is meedogenloos eerlijk naar elkaar. Echte vrienden willen niets liever dan elkaar behoeden voor potentiële gevaren en foute beslissingen want je hebt het beste met elkaar voor, nietwaar? Je moet er niet aan denken om ze naar de mond te praten terwijl je weet dat zij hun leven dreigen te ruineren. Nee, je zult ze er snoeihard mee confronteren als zij destructief bezig zijn. Sterker nog, als het moet, zul je de nodige krachttermen gebruiken om ze op andere gedachten te brengen. Echte vrienden verwachten van elkaar dat ze elkaar behoeden voor stommiteiten. `That’s what friends are for.’ We koesteren de vrienden om ons heen die nee durven te zeggen terwijl we het liefst een makkelijke ja willen horen.

Het is op z’n minst opmerkelijk dat het in business vaak anders werkt. Ondernemers hebben over het algemeen de neiging om ja knikkers om zich heen te verzamelen. Deze mensen die we vaak zakenvrienden noemen, bevestigen wat zij denken en willen. Een soort `safe my ass buffer’. Als we zaken vrienden advies vragen dan vragen we dit het liefst aan hen waarbij we het minimale risico lopen dat ze je plannen afkeuren. Ze mogen wel aanvullende tips geven die jouw plan versterken maar je plan afschieten of opbouwend bekritiseren is natuurlijk niet te bedoeling. Stel je voor dat je terug moet naar de tekentafel met je plannen.

Iedere ondernemer vindt het fijn om applaus te krijgen. Ieder mens heeft op zijn tijd een schouderklopje nodig. Ik ben er overigens ook niet vies van. Als je me een dikke pluim wil geven dan zal ik je niet afremmen in je enthousiasme. Een paar fans die alles wat je doet helemaal geweldig vinden, is heerlijk. Het is prachtig om fans te hebben maar met alleen fans ga je de wedstrijd niet winnen.

Naast ja knikkers of fans heb je ook nee knikkers nodig. Nee knikkers moet je niet verwarren met droomdieven. Droomdieven zoals ik in een eerdere blog heb beschreven, zijn mensen die je niet verder gaan helpen in business. Vaak zijn het mensen die hun eigen angst voor een mislukking op je proberen te projecteren. Nee knikkers daarentegen gunnen je al het succes van de wereld en proberen je daarom met opbouwende kritiek of argumenten te overtuigen dat je toch beter een andere insteek kunt kiezen om jouw beoogde succes te realiseren. Echte nee knikkers kennen jou door en door en weten waar jouw kracht ligt. Zij zijn de eersten die naar de slijterij rennen om een goede fles champagne te kopen als je een mooi succes hebt behaald.

Jij en niemand anders bepaalt wanneer iets een succes is en of je dit wil vieren. Zoals ik al vaker met je heb gedeeld, bestaat er niet zoiets als een universele definitie van succes. Maar als je volgens jouw definitie een project of wat dan ook succesvol afgerond hebt dan raad ik je zeker aan om het te vieren. Met wie kun je dit beter vieren dan die ‘irritante’ nee knikkende vrienden. Natuurlijk moet je ook een paar ja knikkers uitnodigen want het is toch fijn dat zij langs de zijlijn hebben geapplaudisseerd terwijl jij druk bezig was met de nee knikkers.

Hoe komt het dat er ondernemers zijn die hun advies halen bij ja knikkers terwijl het zeer nuttig en waardevol is om voldoende nee knikkers in je inner circle te hebben?  Het antwoord is schokkend simpel. We wachten simpelweg te lang met het vragen om advies. Omdat we vaak last hebben van het superman syndroom proberen we de advies- of hulpvraag zo lang mogelijk uit te stellen of misschien zelfs te vermijden. Het is toch veel lekkerder, al die fans die je vanaf de zijlijn toe blijven juichen ongeacht je prestaties.

Als je een plan in een vroeg stadium toetst, kun je zonder veel verlies aan tijd, geld en gezichtsverlies bijsturen. Maar als je ego voor je uit loopt en je overal rondbazuint dat je met iets geweldigs bezig bent zonder toets momenten in te bouwen bij kritische nee knikkers dan wordt het steeds lastiger om kritisch naar je ‘geweldige’ plan of project te laten kijken. Stel je voor dat blijkt dat je de plank volledig misgeslagen hebt en je weer terug moet naar de tekentafel. Durf je deze kritische lieden te zien als je vrienden die je willen behoeden voor een fiasco? Ik hoop het wel. Als ondernemer moet je ten alle tijden de stekker uit een project kunnen en durven te trekken ongeacht de tijd en geld die je er al in hebt gestoken.

Anoesjka Imambaks, executive Director Venture Café Rotterdam, die ik heb mogen interviewen voor mijn boek ‘’ondernemers zijn net mensen”’ omschreef het heel krachtig met betrekking tot het thema van deze blog. Ze zei: ‘Cor, je hebt matties om mee te chillen en matties die je verder brengen’.  De matties waar zij over sprak, waren vrienden met een eigen zaak. Deze matties vormen voor haar een soort circle of trust. Dit zijn collega ondernemers en vrienden die NEE zeggen als het in hun optiek NEE is en JA zeggen als het voor hen JA is. Geen circle of trust zonder trust. Vertrouwen is key in business. Geloof me, echte nee knikkers staan ook te juichen als je door het nemen van de juiste beslissingen succesvol bent. Zij zullen de eersten zijn die de champagnefles voor je ontkurken.

Zonder de NEE knikkers in mijn circle of trust had ik niet gestaan waar ik nu sta in business. Zij hebben me in een aantal gevallen behoed voor duur leergeld.