Waarom is er de laatste tijd zoveel interesse in authentiek leiderschap? Is de wens naar meer informatie over deze vorm van leiderschap vooral commercieel gedreven, of zijn we écht oprecht geïnteresseerd?

Misschien geef je, net als ik in het verleden, al jaren succesvol leiding aan een team. Misschien sta je vol trots ieder jaar op een podium waar prijzen worden uitgereikt aan de meest succesvolle managers. Toch kan dat succes gepaard gaan met een onderbuikgevoel dat je manier van leidinggeven niet helemaal bij je past. Ik heb gemerkt dat dit gevoel ongemerkt veel energie kan kosten.

Als oprichter van Company Optimizer schrijf ik twee keer per maand een blog over thema’s die raken aan mijn praktijk als Business Mentor & Sparingspartner voor ondernemers. Deze keer staat het menselijk kapitaal centraal, en in het bijzonder de rol van leiderschap. Ik geef hier beknopt mijn visie op authentiek leiderschap en stip vier punten aan:

1. Wat is authentiek leiderschap
2. Voorwaarden voor authentiek leiderschap
3. Kwaliteiten / kenmerken van een authentiek leider
4. Geboren als authentiek leider

Wat is authentiek leiderschap?
Voor mij gaat goed leiderschap veel verder dan strak in pak in een groot kantoor een strategie bedenken. Authentiek leiderschap betekent dat ik vanuit mijn eigen kracht de mensen in mijn organisatie weet te inspireren, motiveren en naar een hoger plan kan brengen. Dat vraagt dat ik durf te laten zien wie ik ben en wat ik kan.

De Amerikaanse auteur Robin Sharma stelt dat authentieke leiders worden gedreven door één ding: het laten groeien van zichzelf én hun omgeving. Nederlandse leiderschapsexperts sluiten daarbij aan. Zo zegt hoogleraar Janka Stoker (Rijksuniversiteit Groningen): “Authentiek leiderschap is jezelf zijn, maar altijd in relatie tot je omgeving. Het gaat erom dat je jezelf blijft, terwijl je aansluit bij wat de situatie vraagt.”

Voorwaarden voor authentiek leiderschap
Een grote valkuil is het zogenaamde superman-syndroom: denken dat je alles zelf moet kunnen, overal een antwoord op hebt en geen zwakheden mag laten zien. Ik herken dit. In het begin van mijn carrière dacht ik dat fouten toegeven gelijk stond aan zwakte. Inmiddels weet ik dat juist zelfkennis en kwetsbaarheid voorwaarden zijn om authentiek leiding te geven.

Zoals Manon Ruijters (Nyenrode) zegt: “Zelfkennis is de basis. Je moet weten wat je talenten zijn, waar je nog te leren hebt en bereid zijn fouten toe te geven.” Dat betekent voor mij ook: openstaan voor vragen waarop ik het antwoord niet direct weet.

Kwaliteiten van een authentiek leider
Een authentiek leider heeft volgens mij in ieder geval deze kenmerken:
– Oprechte interesse in mensen
– Durft zich kwetsbaar op te stellen
– Heeft lef en moed
– Dwingt respect af
– Heeft zelfkennis
– Is origineel
– Is integer

Ik geloof dat je geen authentiek leider kunt zijn zonder grondige zelfkennis. Daarom blijf ik mijn eigen prestaties kritisch evalueren en vraag ik mezelf steeds af: Waar ben ik goed in en wat kan beter? Hoogleraar Harry Garretsen (RUG) benadrukt daarbij: “Authentieke leiders dwingen geen respect af door macht, maar door hun echtheid en consistentie.”

Geboren als authentiek leider
Ik hoop niet dat de moed je in de schoenen zinkt als ik zeg dat de échte top-authentieke leiders vaak geboren leiders zijn. Ik heb het dan over mensen die op alle vlakken van authentiek leiderschap bovengemiddeld scoren – zoals Nelson Mandela, Martin Luther King of Richard Branson.

Maar ik geloof ook dat iedereen authentieker kan leren leiden. Zoals Joep Schrijvers vaak zegt: “Authentiek leiderschap is geen aangeboren talent, het is een vaardigheid die je kunt ontwikkelen.” Als je bereid bent te werken aan de genoemde kwaliteiten, gaat er een wereld open. Leidinggeven kost dan minder energie en levert meer respect op, zowel zakelijk als privé.

Conclusie
Je hoeft dus niet geboren te zijn als authentiek leider. Het helpt natuurlijk als je er karakterologisch voor openstaat, maar het belangrijkste is de wil om de meest authentieke versie van jezelf te worden.